Het broddelwerk van de SWAB

mei 17, 2021

Hoe een afwachtende en ongestructureerde aanpak het lot van de Nederlandse COVID-patiënt bepaalt.

De ivermectine-beoordeling van de SWAB (Stichting Werkgroep Antibioticabeleid) dateert van 9 maart 2021. De leidraad medicamenteuze behandeling van COVID-19 patiënten wordt af en toe (sporadisch) wat aangepast. De SWAB concludeert m.b.t. ivermectine:


Op basis van de beschikbare data kan op dit moment geen positief advies worden uitgebracht om ivermectine toe te dienen buiten studieverband omdat geen betrouwbare uitspraak kan worden gedaan over een positief effect.

De SWAB baseert zich op literatuuroverzichten die door de FMS worden bijgehouden. De Federatie van Medisch Specialisten houdt maandelijks een overzichtstabel bij van ‘gevonden’ klinische trials naar medicamenteuze behandeling van COVID-19. Hierop staan 4 studies: López-Medina, 2021; Babalola, 2021; Chaccour, 2020; Ahmed, 2020. De SWAB baseert het advies ook op nog een aantal andere studies, die in de voetnoten staan opgenomen.


Eerst even over de actualiteit van het advies. Sinds 9 maart 2021 zijn er 30(!) studies uitgekomen over ivermectine. Die zijn allemaal dus niet meegenomen in het advies van de SWAB. Het lijkt normaal te worden gevonden dat tijdens een pandemie met een slakkentempo studies worden bestudeerd naar medicatie die mogelijk een gamechanger kan zijn.


Het is begrijpelijk dat medici tijdens deze pandemie het ontzettend druk hebben. En er zijn ook ontzettend veel studies, er komen iedere dag meer uit. Maar als de leden van de SWAB onvoldoende tijd hebben om op dagelijkse basis wetenschappelijke studies naar medicatie te bestuderen, moeten ze dat aangeven, zodat de boel anders kan worden georganiseerd. Geen tijd kan geen excuus zijn. Let wel: de SWAB was een werkgroep gericht op het bestrijden van antibioticaresistentie die in maart 2020 de taak heeft opgepakt om meditatierichtlijnen te maken voor COVID-19. Dat was in een tijd dat er nauwelijks studies naar COVID-19 bekend waren.


Inmiddels is die situatie volledig anders. We zitten echter nog steeds opgescheept met een club die medicatierichtlijnen vaststelt, die daar eigenlijk totaal niet toe geëquipeerd is. Nooit is voorgesteld om dat nou eens te gaan bekijken en te reorganiseren. Integendeel; aan de richtlijnen van de SWAB lijkt steeds meer gewicht te worden toegekend. Er wordt naar verwezen door de IGJ (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd), NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap), door de minister van VWS en zelfs door Wierd Duk...

Nu de inhoudelijke beoordeling door de SWAB. Even voor de goede orde: De SWAB heeft geen beoordelingskader gepubliceerd. Het is daardoor niet duidelijk aan welke voorwaarden een medicament precies moet voldoen om te worden geadviseerd voor behandeling tegen COVID-19. Wel is impliciet een beoordelingskader af te leiden uit hoe de SWAB medicatie beoordeelt. Dat blijkt eigenlijk bij ieder middel net anders te liggen. Bij sommige middelen is relevant wat er uit grootschalige RCT’s (randomized controlled trials) komt, bij andere speelt veiligheid een rol, of er een farmacologisch aangrijpingspunt is, of een middel in Nederland op de markt is lijkt soms relevant, bij weer andere is het relevant wat de fabrikant er zelf van zegt of wat er in buitenlandse richtlijnen staat. Al met al een nogal eclectisch, improviserend beoordelingskader. Met andere woorden: een ratjetoe.


In het beoordelingskader van de SWAB wordt ook niet structureel rekening gehouden met verschillende ziektefases (preventie, vroegbehandeling, ziekenhuis, IC en long covid). In de adviestabel wordt wel onderscheid gemaakt tussen mild, matig ernstig en zeer ernstig, maar preventie en long covid ontbreken daarbij. Ook heeft de SWAB niet beschreven hoe het virus zich in het lichaam gedraagt en wat de werking van medicatie daarbij kan zijn. Er zitten vooral apothekers in de SWAB, niet (of nauwelijks?) immunologen.


Nu naar het ivermectine-advies. Allereerst: er zijn momenteel 93 studies naar ivermectine beschikbaar, waarvan 54 peer reviewed en 28 RCT’s. De SWAB baseert het advies slechts op 7 studies waarvan 2 RCT’s. Het advies begint met een stukje over de in vitro werking van ivermectine. De SWAB benoemt dat het middel eerder ontraden werd omdat alleen met vele hogere doses dan de standaarddosis de benodigde concentraties in vivo kunnen worden bereikt. Dit is echter aantoonbaar achterhaald. In alle klinische proeven naar ivermectine worden normale doses ivermectine gebruikt. Die blijken in vivo ook te werken. De tweede alinea voegt dus weinig toe voor het advies.


Vervolgens meldt de SWAB dat er ‘enkele’ gepeer-reviewde observationele (overzicht) en gerandomiseerde klinische studies zijn gepubliceerd. Hier wordt verwezen naar een overzicht dat dateert van februari 2021, en dus niet actueel is. Volgens de SWAB hebben deze onderzoeken ‘over het algemeen’ aanzienlijke methodologische beperkingen. Niet duidelijk is of de SWAB contact heeft opgenomen met de onderzoekers, maar uit niets blijkt dat dat het geval is.


Daarna gaat de SWAB in op de Lopez-Medina-studie. De SWAB noemt de kwaliteit van deze studie ‘hoog, m.b.t. opzet, uitvoering, analyse en documentatie’. Inmiddels is duidelijk geworden dat de Lopez-Medina studie niet goed was opgezet en behoorlijke protocoloverschrijdingen kende. En dat de studie deels werd gefinancierd door farmaceutische bedrijven met andere belangen. Deze gebrekkige studie vormt echter wel min of meer de kern van het SWAB-advies.


Tevens gaat de SWAB in op een pilotstudie met slechts 24 patiënten (Chaccour et al.). Een pilot-studie, maar de SWAB lijkt er harde conclusies over de  ineffectiviteit van ivermectine aan te verbinden. Dit terwijl de auteurs juist stellen dat hun studie wijst op een potentieel effectieve werking van ivermectine bij COVID-19. Alleen in de beknopte samenvatting staat dit niet vermeld, daarvoor moet je het gehele artikel doorlezen.

Vervolgens gaat de SWAB in op meta-analyses, die volgens hen allemaal niet deugen. Overigens zijn er sinds 4 maart diverse nieuwe meta-analyses uitgekomen. Maar aan de beoordeling daarvan is de SWAB nog niet toegekomen.

Conclusie van de SWAB is dat er te weinig data zijn om een positief advies over ivermectine uit te brengen. Men wil wachten op “gegevens over effectiviteit en veiligheid uit grotere gerandomiseerde studies van goede kwaliteit”. Zoals gewoonlijk vermeld de SWAB niet op welke studies precies moet worden gewacht, hoe lang dat gaat duren en wat voor risico-afweging daarbij is gemaakt. En zoals gewoonlijk doet de SWAB geen aanbevelingen om zelf in Nederland onderzoek op te zetten naar de medicatie waarover ze vinden dat er nog informatie ontbreekt.

De SWAB negeert helaas alle studies over de preventieve werking van ivermectine. Terwijl de resultaten van de preventieve werking van ivermectine spectaculair zijn te noemen. Vervolgens meldt de SWAB ook nog in een NB dat de WHO (World Health Organization), de IDSA (Infectious Diseases Society of America) en de NIH (National Institutes of Health) ivermectine niet als standaardbehandeling hebben opgenomen. Dit is curieus. Want er zijn inmiddels steeds meer landen die ivermectine wel als behandeling hebben opgenomen in de richtlijnen. Zoals onlangs India. Maar ook bijvoorbeeld Zuid-Afrika, Belize, Mexico, maar ook in Europa bijvoorbeeld Tsjechië en Slowakije. Waarom wordt dat niet gemeld? Waarom alleen de richtlijnen vermelden waar ivermectine niet in staat? Waarom die onvolledigheid?

En als laatste meldt de SWAB dat ‘fabrikant Merck’ heeft ‘bevestigd’ dat ivermectine als niet geschikt wordt beschouwd voor de behandeling van COVID-19. Over het statement van Merck is al veel geschreven. Het statement is aantoonbaar onjuist en lijkt ingegeven doordat er voor Merck geen winstmarges zitten op het patentloze en spotgoedkope ivermectine, terwijl zij met hun concurrerend middel Molnupiravir miljarden hopen te verdienen.

Er is eigenlijk maar één passend woord voor de ivermectine-beoordeling van de SWAB: broddelwerk. Het is onvolledig, achterhaald, cherrypickend, kritiekloos broddelwerk. En dat is heel tragisch. Tijdens een pandemie waar we loepzuivere, actuele, proactieve en onafhankelijke beoordelingen nodig hebben van medicatie die ons kan helpen in de strijd tegen COVID-19.

Kamervragen over ivermectine stuiten telkens op de muur van 'de politiek gaat niet over de beoordeling van medicatie, dat doen specialisten'. Maar het grote probleem is dus dat die 'specialisten' dat niet goed doen. Onvolledig, achterhaald en onjuist.

Ook bij andere medicatie tegen COVID-19 is de SWAB te langzaam en te laks. Dat het überhaupt in deze tijd, waar dagelijks meerdere medicatiestudies uitkomen, meer dan twee maanden duurt voordat behandelrichtlijnen worden geüpdatet is al onbestaanbaar. Maar voor bijvoorbeeld fluvoxamine of budesonide heeft de SWAB nog geen enkel behandeladvies uitgebracht. Laat staan voor bijvoorbeeld iets als neusspray.

De langzame, reactieve houding van de SWAB is zeer ondermijnend voor een effectieve COVID-19 aanpak. Er zou proactief met medicatie moeten worden omgegaan. Stel dat binnenkort uit een grote RCT die niet meer te negeren is blijkt dat ivermectine (of een ander middel) goed werkt? Is het middel dan bijvoorbeeld voldoende op voorraad? Of zitten we dan weer in een situatie waar andere landen alle voorraad hebben opgekocht en Nederland achter het net vist? Dat soort overwegingen lijken totaal geen rol te spelen bij medicatie tegen COVID-19.

Er wordt al met al op een rare, irrationele en onlogische manier omgegaan met medicatie tegen COVID-19. Maar misschien zijn we het inmiddels wel normaal gaan vinden dat het hele COVID-19 beleid van amateurisme en geblunder aan elkaar hangt en kijken we er niet meer van op dat een werkgroep antibioticabeleid de behandelrichtlijnen tegen een pandemisch virus vaststelt.


* Dit is het tweede artikel uit het vierluik over de aanpak rond de behandeling van COVID19-patiënten in Nederland. Aan bod komen het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid, de Federatie Medisch Specialisten (FMS) en het Adviespanel Innovatieve Behandelingen COVID-19.

Lees ook Het Nederlands Huisartsen Genootschap: een gevaarlijk gebrek aan transparantie
effectieve-behandeling-Covid19
15 nov., 2021
Over de behandelprotocollen van de FLCCC en de inzichten van een Zuid-Afrikaanse arts.
mislukt-Covid19-ivermectine-beleid
12 nov., 2021
Een samenvatting van een heel groot probleem.
corona-beleid-zelforganisatie-participatie-overheid
11 nov., 2021
29 oktober 2027. Een dijkdoorbraak bij het Gelderse Luchteren bedreigt de hele Betuwe. Helicopters en journalisten cirkelen rond de rampplek. Het leger is onderweg en al snel volgt er een persconferentie. De sfeer is angstig en gespannen… ´Sorbo!´ spreekt premier Rutte het volk en de aanwezige pers toe, ´Dat is wat we gaan doen´. Voorzichtig vraagt een journalist of bestrijding met Sorbo echt de beste aanpak is volgens de regering. ´Natuurlijk!´ antwoord minister de Jonge stellig, ´Deze Sorbo huishouddoekjes zijn uit-en-te-na door TNO getest en hebben een gigantisch absorberend vermogen. Gigantisch! Je gebruikt ze zelf toch ook al je hele leven!?´ Rutte valt de Jonge bij ¨We moeten nu echt solidair zijn en doorpakken met z´n allen.´ Om verdere verspreiding van het water tegen te gaan moet elke Nederlander zichtbaar een geel doekje bij zich dragen. Op 6 november is de doekjesplicht in Nederland een feit. Het water staat de bewoners van het getroffen gebied tot aan de lippen. Veel burgers willen zichzelf in veiligheid brengen maar er wordt een evacutieverbod afgekondigd. Evacueren zou niet helpen om het water terug te dringen. ´Uitwringen doen we samen´ is het devies van de overheid. Vanuit de samenleving klinkt de roep om zandzakken te gebruiken. Maar het Doorbraak Management Team raadt dit af omdat er nog geen bewijs is dat zandzakken ook daadwerkelijk helpen bij dit type dijkdoorbraak. Desondanks worden er actiegroepen opgericht die naar alternatieve oplossingen zoeken. Graafmachines worden gehuurd, boeren met shovels gecharterd en afzinkbare pontons worden aangevoerd en in stelling gebracht. De doekjesplicht lijkt steeds moeilijker te handhaven. Er wordt nog steeds op aanzienlijke schaal uitgewrongen maar de kapotte handen en wanhopige blikken van burgers spreken boekdelen. En dan gebeurt het. In de avond van 11 november verschijnen de eerste beelden op social media. Ronkende tractoren, machines en geschreeuw. De spanning is te snijden. Een grote groep toeschouwers heeft zich verzameld op een hoger gelegen stuk land. Zij zijn getuige van een nog nooit vertoond stukje burgelijke ongehoorzaamheid. Vanuit een hoogwerker, die tevens als lichtmast dient, wordt de operatie aangestuurd. Een groep schippers positioneert twee binnenvaartschepen tegen het gat in de dijk. Op exact hetzelfde moment worden er damwanden geslagen aan de andere kant van de dijk. De stroom water lijkt vrijwel direct in kracht af te nemen. Een groep rode baretten legt een pontonbrug aan. Boeren op trekkers dumpen nieuw zand. Met man en macht lukt het om het gat in de dijk te dichten. Omwonenden vallen elkaar in de armen en de aanwezige politie kijkt lachend toe. Filmpjes van de actie gaan viraal en worden miljoenen keren bekeken. Het waterpeil zakt. De inwoners van Luchteren kunnen weer ademhalen. Ja, er zijn slachtoffers gevallen. Totaal onnodig zijn er kinderen verdronken en dorpen weggevaagd. Langzaam keren de mensen terug naar hun verwoeste huizen. Het is tijd om de wonden te likken en weer op te bouwen. Een nieuw begin. De Waterschappen voeren als eerste hervormingen door vanwege de ramp in de herfst van ´27. Er ontstaat een nieuwe politieke cultuur gebaseerd op zelforganisatie van burgers, participatie en transparantie. De dijken zijn sterk en worden bewaakt. Ze geven de mensen het vertrouwen dat ze door samenwerking sterker worden. En het gele doekje wordt nog altijd gebruikt. Bij het aanrecht zoals het hoort. Het herinnert ons er elke dag aan, dat als de overheid faalt we het zelf moeten doen.
De puzzel van het onderzoek naar ivermectine
10 nov., 2021
Waarom het zo moeilijk is harde conclusies te trekken.
nhg-ivermectine-covid-corona-beleid
12 mei, 2021
De NHG weigert inzicht te geven in de gegevens waarop zij hun adviezen baseren. Onwetenschappelijk en onverantwoord.
ivermectine-panama
11 mei, 2021
Sinds het begin van de crisis worden Covid-patiënten in Panama vroeg behandeld. Heel anders dan in Nederland waar verantwoordelijke instanties nog steeds wachten op meer en grotere onderzoeksresultaten. Al sinds juli 2020 krijgen inwoners van het Midden-Amerikaanse land een behandelkit mee naar huis met daarin een desinfecterende gel, mondmaskers, een metertje om het zuurstof gehalte in het bloed te monitoren, pijnstillers, antihistamine, ivermectine, multivitaminen en natuurlijk een gebruikshandleiding.
23 feb., 2021
Marc Wathelet is een Belgische viroloog en specialist op het gebied van coronavirussen en ademhalingsproblemen. 25 jaar lang was hij werkzaam aan de Harvard-universiteit. Al in februari 2020 waarschuwde Wathelet voor de gevaren van het coronavirus. Destijds werd hij in media en politiek weggezet als een ´dramaqueen´. Toch kreeg hij gelijk, want België werd stevig getroffen met een hoog aantal sterfgevallen in korte tijd. Nu verkondigd Wathelet een andere boodschap. Hij heeft een plan dat de crisis in zes weken beëindigd, zodat het leven weer zijn normale gang kan gaan. Wathelet stelt dat de beheersing van een pandemie op vier pijlers rust: 1) het beperken van de transmissie; 2) het vroeg behandelen van zieke mensen; 3) het behandelen van ernstig zieken; en 4) vaccinatie. In het plan van Wathelet neemt Ivermectine een heel belangrijke plaats in bij de bestrijding van het coronavirus. Twee van de vier genoemde pijlers rusten op een effectieve inzet van Ivermectine. De Belgische viroloog vraagt de overheid daarom met spoed een onderzoek in te stellen naar zowel de preventieve als de genezende werking van het geneesmiddel. Dit medicijn is een uitzonderlijke kans om België en de wereld van SARS-CoV-2 te verlossen. Laten we deze kans niet onbenut laten! Vooral met een molecuul dat zo'n voorbeeldig veiligheidsrecord heeft. Zelfs als zou blijken dat dit medicijn niet effectief is, wat uiterst onwaarschijnlijk is gezien het bestaande bewijs, zal er geen schadeoptreden. Als het plan daadkrachtig en efficiënt wordt uitgevoerd denk Wathelet dat na drie weken de scholen en bedrijven weer geheel open kunnen. Na zes weken zouden mondkapjes niet meer nodig zijn. Als eerste zullen maatregelen genomen moeten worden waardoor Ivermectine algemeen verkrijgbaar is bij de apotheek. In België is dat, in tegenstelling tot Nederland, nog niet het geval. Vervolgens moeten alle relevante autoriteiten en ziekenhuizen betrokken worden bij het opzetten van een studie onder zorgpersoneel om de profylaxe (preventieve) effectiviteit vast te stellen. Ook moet in het ziekenhuis onderzocht worden hoe Ivermectine het beste ingezet kan worden bij de behandeling van ernstig zieke COVID-patiënten. Tegelijkertijd moet er een register worden geopend waar gegevens worden verzameld over het gebruik door huisartsen. En tenslotte moet er meer getest gaan worden om positieve gevallen snel op te sporen en moeten er teams opgericht worden die Ivermectine aan deze personen en hun directe omgeving verstrekken. Naast het gebruik van Ivermectine adviseert Wathelet dat risicogroepen hun immuunsysteem versterken door dagelijkse inname van vitamine C, D en zink. Opvallend is dat Wathelet een van de weinige personen (met statuur) is in de Benelux, die zich zo duidelijk uitspreekt voor inzet van Ivermectine. In Nederland laat alleen de immunoloog Pierre Capel zich positief uit over het geneesmiddel. Wathelet is zich ervan bewust dat zijn voorgestelde aanpak pragmatisme en lef vraagt. Hij schrijft: Dit plan vereist dat we de opportuniteiten van Ivermectine onder ogen willen zien. Dat we de politieke wil hebben om de nodige beslissingen te nemen om deze visie in realiteit om te zetten voor België. Dit zal een enorme leiderschap aan de top vereisen. Lees het plan op de LinkedIn pagina van Marc Wathelet. Onlangs hield Vincent Everts een interview met Marc Wathelet (in het Engels). Bekijk het interview hier .
17 feb., 2021
De laatste weken zijn er nieuwe onderzoeksresultaten verschenen en ook studies peer-reviewed. Hieronder een beknopte overzicht. Een uitgebreide samenvatting van een aantal studies is te vinden op de pagina onderzoek . Onderzoek in Israel toont effectiviteit ivermectine aan Professor Eli Schwartz startte in mei 2020 een onderzoek naar het effect van ivermectine op COVID-19 patiënten met milde tot gemiddelde klachten. Dit was een dubbel-blind placebo gecontroleerd onderzoek onder een groep van 94 patiënten. Daarvan kregen 45 deelnemers ivermectine en 49 een placebo. Op dag 4 testte 57% in de interventiegroep (ivermectine) negatief versus 31% in de controlegroep. Op dag tien waren deze percentages met en zonder ivermectine respectievelijk 81% en 60%. Uit de groep die ivermectine kreeg werd niemand in het zieke nhuis opgenomen. In de controlegroep hadden twee personen ziekenhuisopname nodig. Er zijn geen bijwerkingen gemeld. Dr. Schwartz lichtte middels een video-presentatie het onderzoek en de resultaten toe. Ivermectine samen met azythromicine zeer effectief Tussen mei en augustus 2020 kwamen er 3099 mensen met COVID-19 klachten naar de spoedeisende hulp van twee ziekenhuizen in de Dominicaanse Republiek. 2706 patiënten gingen in bezit van ivermectine en azythromine direct weer naar huis. Van deze groep werden uiteindelijk 18 mensen weer opgenomen in het ziekenhuis. Twee patiënten moesten op de IC opgenomen worden waarvan er één stierf. In vergelijking met internationale cijfers zijn dit hele goede resultaten. Harde conclusies kunnen uit dit onderzoek niet getrokken worden omdat er geen controlegroep was en er twee middelen gelijktijdig werden toegediend. Het onderzoek biedt wel een sterke aanwijzing dat ivermectine potentieel effectief is. Deze studie van Morgenstern et al. (2021) is afgelopen week peer-reviewed en gepubliceerd . Elixer met ivermectine is weinig effectief Van juli tot september namen 152 COVID-patiënten met milde klachten deel aan een onderzoek in India. Het betrof een dubbel-blind placebo gecontroleerd onderzoek. Zij werden verdeeld in drie groepen. Eén groep kreeg een hoge dosis ivermectine, de andere groep een lage dosis en er was een controlegroep. Ivermectine werd toegediend in de vorm van een elixer. Het percentage patiënten dat op dag 5 na opname negatief testte, bedroeg in de groep met hoge dosering, lage dosering en de controlegroep respectievelijk 47.5%, 35% en 31.1%. Dit was echter niet statistisch significant. Daarnaast was er geen verschil tussen de groepen waarneembaar in de snelheid van herstel. In alle groepen werden er wat milde bijwerkingen gemeld. De studie van Mohan et al. is beschikbaar als preprint . Ivermectine werkt preventief onder zorgpersoneel in India Een interessant en complex onderzoek is gedaan onder zorgpersoneel van een ziekenhuis in India. Om de druk op ziekenhuizen te verlichten en zorgpersoneel te beschermen, wordt er daar veel aan preventie gedaan. Zorgpersoneel gebruikt onder andere ivermectine, HCQ en vitamine-C. Op basis van functie, geslacht, leeftijd en pcr-testuitslagen zijn 186 zo gelijk mogelijke paren samengesteld. Vervolgens werd gekeken of er een verband was tussen de preventieve maatregelen die een medewerker nam en het positief testen op SARS-CoV-2. De onderzoekers concluderen dat een maandelijkse dubbele dosis ivermectine de kans op infectie met 73% verkleint. Bij preventief gebruik van HCQ en vitamine-C (500-1000 mcg/dag) zagen de onderzoekers geen effect. Deze studie van Behera et al. (2021) is onlangs peer-reviewed en gepubliceerd .
10 feb., 2021
Op 8 februari bracht het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) een advies naar buiten over het gebruik van ivermectine bij COVID-19 in de eerste lijn. We raden het off label voorschrijven van ivermectine af als behandeling voor niet-gehospitaliseerde patiënten met (een vermoeden van) COVID-19 buiten onderzoeksverband, omdat er geen bewijs is dat dit een gunstig effect heeft op het aantal ziekenhuisopnamen of overlijden als gevolg van COVID-19. Ook is de dosering en de timing van het gebruik op dit moment nog onvoldoende onderzocht. Het NHG is tot haar advies gekomen op basis van een literatuuronderzoek waarbij beoordeling plaatsvondt op basis van haar handleiding voor richtlijnontwikkeling . Daarbij is gezocht naar randomized controlled trials (RCT´s). Observationeel onderzoek werd alleen meegenomen als er sprake was van een controlegroep. ´Ziekenhuisopname´ en ´overlijden´ worden in het onderzoek als cruciale uitkomsten vermeld. Duur ziekenhuisopname, complicaties, bijwerkingen, ernst van de klachten en de tijdsduur tot verdwijnen van de klachten zijn als secundaire uitkomsten onderzocht. Het resultaat van de zoekactie naar literatuur is opvallend: De zoekactie leverde geen geschikte systematisch reviews of RCT’s over ivermectine bij COVID-19 patiënten in de eerste lijn. De redenen voor exclusie zijn: dat de onderzoekspopulatie gehospitaliseerde patiënten betrof; dat Ivermectine word gecombineerd met andere medicatie; de controlegroep is met experimentele medicatie behandeld; en/of dat er geen controlegroep aanwezig was. Volgens het NHG zijn op alle gevonden publicaties één of meer van de bovenstaande argumenten van toepassing. Als toelichting hierop is onderstaand stroomdiagram bijgevoegd.
05 feb., 2021
De Arabische nieuwszender Al Jazeera heeft recentelijk een positief nieuwsitem over Ivermectine gemaakt. Bekijk de korte reportage hieronder.
Meer posts
Share by: